Back to chapter

29.9:

Küçük Popülasyonun Korunması

JoVE Core
Biology
A subscription to JoVE is required to view this content.  Sign in or start your free trial.
JoVE Core Biology
Conservation of Small Populations

Languages

Share

– [Anlatıcı] Koruma biyolojisinin önceliği biyolojik çeşitliliğin korunmasıdır. Bu hedefe ulaşmak için, bilim insanları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan popülasyonları tanımlamalıdır. Florida panteri gibi ufak popülasyonlar özellikle tehdit altındadır çünkü düşük genetik çeşitliliğe sahip olmaları hastalıklara direnç göstermelerini veya çevrelerindeki değişimlere adapte olmalarını zorlaştırır. Bir zamanlar bu kediler, Körfez Kıyısı boyunca Florida’dan Louisiana’ya kadar çeşitlilik gösterirdi. Arazi ıslahından dolayı yaşam alanları Güney Florida’da ufak bir bölgeye kadar indirgendi. 1973 itibarıyla geriye yalnızca 25 panter kaldı. Böylesi ufak bir popülasyon, soy içi üremeye yol açtı ve çarpık kuyruğa, kalp hastalıklarına ve diğer genetik anomalilere sebep olarak üreme kapasitelerini düşürdü. Bir popülasyonun boyutu önemli derecede küçüldüğünde yok olma girdabına girebilir. Bu, popülasyon boyutunun daha da küçülmesine yol açan sirküler bir olaylar silsilesine verilen addır ve türlerin yok olmasına sebep olur. Şu şekilde işler. Küçük bir popülasyon, soy içi üremeye veya yakın akrabalarıyla çiftleşmeye yatkındır. Bunun sonucunda popülasyon içinde genetik çeşitlilik daha düşük olacaktır. Düşük genetik çeşitlilik, zamanla tür içinde daha düşük hayatta kalma ve üreme oranlarına yol açar, popülasyon boyutunun daha da küçülerek yok olmasına sebebiyet verir. Yok olma girdabını önlemenin yollarından biri diğer popülasyonlardan bireyleri araya sokmaktır. Örneğin koruma biyologları, popülasyon boyutu ve genetik çeşitliliği artırmak adına Teksas’tan getirdikleri dişi panterleri Florida popülasyonuna dâhil etmiştir. Bu koruma çabaları sayesinde günümüzde yaklaşık 125 Florida panteri mevcuttur. Popülasyon büyümüş olsa da koruma çalışmaları hâlâ gereklidir. Panterlerin bireysel olarak takibi için popülasyonun sağlık durumlarını takip etmeye yarayan GPS tasmaları kullanılır.

29.9:

Küçük Popülasyonun Korunması

Küçük popülasyon büyüklükleri, varyasyon eksikliği ve buna bağlı olarak uyum yeteneğindeki azalma nedeniyle bir türü aşırı yok olma riskiyle karşı karşıya bırakır. Bu, iklim değişikliği, diğer türlerle rekabet veya yeni hastalıklar gibi baskılar altında hayatta kalma şansını zayıflatır. Büyük popülasyonların bunun gibi baskılardan kurtulma olasılığı daha yüksektir, çünkü bu tür popülasyonların yeni stresler altında uyum sağlayan genetik varyantlara sahip bireyleri barındırma olasılığı daha yüksektir. Küçük popülasyonların bu tür bir varyasyona sahip olma olasılığı çok daha düşüktür.

Modern genomik teknikler, soy içi çiftleşmeden kaynaklanan zararlı genlerdeki homozigotluğu belirleyebilir. Bu, yakın akraba organizmalar yavru ürettiklerinde olur; yavruların iki özdeş zararlı alel alma şansı daha yüksektir. Örneğin, Isle Royale Ulusal Parkı'ndaki kurtlar, bir hastalık salgınının neden olduğu aşırı bir popülasyon azalması geçirdi ve bu da akrabalığın artmasına neden oldu. Kurt nüfusu, bir noktada yalnızca iki kurt içerdiği için azalmaya devam etti.

Tüm genom dizilimi, araştırmacıların, kromozomal kalıtım kalıplarına dayalı olarak küçük popülasyonda kardeş-kardeş ve ebeveyn-yavru çiftleşmelerini gösteren Isle Royale'de kalan kurtların soyunu belirlemelerini sağladı. Gen dizilerinin analizi, bu kurtların uyum gücünü azaltan fonksiyonel genler içinde zararlı tek nükleotid polimorfizmlerini (SNP'ler) gösterdi. Bu mutasyonlar, Isle Royale kurtlarında görülebilen, omurgalarındaki ve kaburga kafeslerindeki malformasyonlar gibi fiziksel özellikleri açıklar.

Park bekçileri, Isle Royale'de sağlıklı genetik çeşitlilik oluşturmak için parkın dışından kurtları getiriyor. Daha sağlıklı, daha büyük bir nüfus göz önüne alındığında, kurtlar Isle Royale'de gelişebilmelidir. Korucular ayrıca koruma yöntemlerinin etkili olup olmadığını belirlemek için adadaki kurtları GPS tasmalarıyla takip ediyor.

Suggested Reading

Robinson JA et. al. “Genomic signatures of extensive inbreeding in Isle Royale wolves, a population on the threshold of extinction.” Science Advances 5, no. 5 (May 29, 2019):eaau0757. [Source]